Jeremia 28,1-17
- Vertaling: Joep Dubbink
- voor 24 oktober 2021: 6e van de herfst (B-jaar)
- uit Jeremia: Jeremia 28,1-17
Noten
-
Dit moet wel terugslaan op 27:1 waar echter sprake is van ‘het begin van het koningschap van Sedekia’. Hier het vierde jaar. De situatie moet wel even uitgelegd: tussen 597 en 587 v.Chr.; koning Jechonja en gevolg zijn weggevoerd na een eerste belegering, samen met wat tempelgerei, maar de tempel staat en functioneert nog. Een laatste kans. Nóg een opstand? Jeremia is daar fel tegen, dan is het uit. Hij pleit heel onheldhaftig voor overgave.↩︎
-
De LXX heeft ψευδοπροφήτης, leugenprofeet, maar dat verduistert het botweg tegenover elkaar staan van profeet en profeet in bijv. 28:5.↩︎
-
Of performatorisch: ik verbreek hierbij.↩︎
-
De profetie van Chananja in 28:2-4 is prachtig chiastisch opgebouwd. Slechts één ding ontbreekt: de opdracht van JHWH. We lezen nergens ‘Het woord van JHWH kwam tot Chananja’. Maar: dat kan de hoorder niet weten.↩︎
-
Of: ‘Was het maar waar!’↩︎
-
lett. voor mijn en jouw aangezicht.↩︎
-
Vgl. Deut. 28:22. In mijn diss. maak ik duidelijk dat beide regels echter heel verschillend uitwerken: Deut. 18:22 (waarvan ik de auteur een stuk later plaats dan die van Jer. 28) probeert gerust te stellen en het dreigende profetenwoord te relativeren; Jer. 28 is veel ernstiger, en zet de profeet als waarschuwende dienaar van JHWH neer, die je om te beginnen serieus moet nemen; de heilsprofeet echter mag je pas geloven als zijn woord ook ‘komt’.↩︎
-
De impact hiervan moet niet onderschat worden. Het is een performance eerste klas (en een staaltje krachtpatserij, dat ook), maar tegelijk ook een ‘symbolische profetenhandeling’ die echt iets betekent.↩︎
-
Twee mogelijke oplossingen: door zijn onterechte heilsprofetie heeft Chananja het volk als het ware een zwaarder juk opgelegd dan voorheen; Jeremia komt werkelijk met ijzeren jukstokken terug, om Chananja duidelijk te maken dat het zo makkelijk niet gaat.↩︎
-
Vgl. 27:1-11 voor de motieven rond Nebukadnessar’s heerschappij over de volkeren en over de dieren van het veld.↩︎
-
Opbouw:
=a Jeremia treft Chananja (1)
=b Chananja profeteert heil (2-4)
=c Als dat eens waar was! (6)
=d Jeremia: hoor! gezonden heilsprofeet ken je aan het komen van het woord (7-9)
=e Chananja verbreekt het juk (11a)
=f Jeremia gaat (11b)
=g het woord van JHWH komt (12)
=f’ Jeremia moet gaan (13a)
=e’ Chananja maakt in feite een ijzeren juk (13a)
=d’ Jeremia: hoor! jij bent niet gezonden (15a)
=c’ je hebt op leugen doen vertrouwen (15b)
=b’ Jeremia profeteert onheil (16)
=a’ Chananja en Jeremia worden gescheiden. (17)↩︎
-
Naar J. Dubbink, Waar is de Heer? Dynamiek en actualiteit van het woord van JHWH bij Jeremia, Gorinchem 1997, 185-198, met kleine wijzigingen.↩︎