2 Koningen 5,19-27

 

19
En hij1 zei tegen hem2 :
‘Ga in vrede.’
En hij ging bij hem vandaan, een landsafstand3 .
20
Toen zei4 Gehazi,
de dienaar van Elisa, de man Gods:
‘Zie, mijn heer heeft geweigerd5
van Naäman, deze Arameeër,
hetgeen hij had meegebracht uit zijn hand aan te nemen;
zo waar de HEER leeft, ik ga hem zeker achterna rennen
en iets van hem aannemen.’
21
En Gechazi ging Naäman achterna.
Toen Naäman een renner achter zich zag,
sprong6 hij van de wagen hem tegemoet en vroeg:
‘Vrede?’
22
En hij zei:
‘Vrede.
Mijn heer heeft mij gezonden om te zeggen:
“Zie, daarnet zijn twee dienaren van de profetenzonen7
uit het gebergte van Efraïm naar mij gekomen.
Geef8 hun toch een talent9 aan zilver
en twee wissels10 kleren.”’
23
En Naäman zei:
‘Neem alstublieft twee talenten.’
En hij drong bij hem aan11
en hij bond twee talenten zilver in twee zakken
en twee wissels kleren
en gaf (ze) aan zijn twee dienaren.
En zij droegen (ze) voor zijn aangezicht.
24
En hij kwam bij de ofel12
en nam (ze) uit hun handen en hij borg (ze) in het huis op
en zond de mannen weg en ze gingen.
25
Toen ging hijzelf voor zijn heer staan
en Elisa zei tegen hem:
‘Waarvandaan, Gehazi?’
En hij zei:
‘Uw dienaar is níét waarheen en waarheen13 gegaan.’
26
En hij zei tegen hem:
‘Mijn14 hart volgde niet
toen (de) man zich afwendde van zijn wagen, jou tegemoet.
Was het tijd van aannemen van het zilver en aannemen van kleren
en olijfbomen, wijngaarden, kleinvee en grootvee,
knechten en slavinnen?15
27
En de huidziekte van Naäman zal jou aankleven
en jouw zaad voor eeuwig.’
En hij ging weg van voor zijn aanschijn,
huidziek als de sneeuw.
 

Noten

  1. hij: Elisa.↩︎

  2. hem: Naäman.↩︎

  3. landsafstand: of: ‘landgoedsafstand’. Een verlegenheidsvertaling. Het gaat om een lengteafstand en niet om een oppervlaktemaat, zoals de NB en de SV vertalen. Ook een tijdsfactor, zoals de NBV en de WV vertalen, is hier niet in het geding. Hoewel onduidelijk is hoe groot deze afstand is, gaat het waarschijnlijk om een afstand die men kan overzien. Zie nog Gen. 35:16; 48:7; in beide gevallen betekent כְּבָרָה ‘dichtbij, op enige/korte afstand’. Onbekend is of de כְּבָרָה gebruikt werd als standaardmaat.↩︎

  4. zei: Of ‘dacht’ (z. HALOT).↩︎

  5. geweigerd: De omschrijvende en met een toevoeging (‘voor het hoofd gestoten’) uitgebreide vertaling van de NBV is wel al te zeer omschrijvend en interpreterend, maar qua interpretatie correct. De interpretatie van de NB (‘ontzien’, zo ook de NV) lijkt daarentegen onjuist; dat is eveneens het geval met de WV (‘heeft … wel erg goedgunstig behandeld’). Een geschenk weigeren aan te nemen is eerder een schoffering dan ontzien, laat staan goedgunstig behandelen.↩︎

  6. sprong: Lett. ‘viel’, vgl. Gen. 24:64. Alternatieve vertaling: ‘stapte hij halsoverkop van de wagen.’↩︎

  7. profetenzonen: D.i.: ‘behorende tot de klasse (het gilde) van de profeten’.↩︎

  8. Geef: De gebiedende wijs drukt hier eerder een verzoek dan een bevel uit, z. Waltke-O’Connor § 34.4 b 12 en Joüon-Muraoka § 114m en 163a.↩︎

  9. talent: כִּכַּר – τάλαντον. Het is niet duidelijk hoe groot dat gewicht precies is. De schattingen lopen uiteen van 34 kg tot bijna 59 kg.↩︎

  10. wissels: Of: ‘wisselgewaden’. Voor חֲלִיפָה z. ook Gen. 45:22 (2×); Recht. 14:12, 13, 19; 2 Kon. 5:5, 22, 23. LXX: ἀλλασσομένας στολὰς (z. LSJM s.v. ἀλλάσσω III: ‘take one thing in exchange for another’. Waren die om te wisselen (uitwisselen, ruilen), maar met wat dan? Of was het reservekleding (vgl. 1QM 16:10; 4QMa 1:12: reservisten)? Of ging het om sets (zodat er een set in de was kon)? Of ging het om ‘nieuwe kleren’ (cf. I חלף)? Of in het algemeen ‘andere kleren’, vgl. ‘change of clothing’ (Dictionary of Classical Hebrew)?↩︎

  11. drong … aan: Gelezen als ויפצר i.p.v. ויפרץ; z. ook v. 16.↩︎

  12. ofel: Ik kies ervoor dit Hebreeuwse woord als technische term over te nemen omdat de betekenis ervan niet duidelijk is. Het is de heuvel/akropolis/citadel van een stad en het kan de versterkte wal in een stad betreffen. Maar het kan ook, net als in Jeruzalem, meer specifiek op een tempel– of paleiscompex duiden. In verband hiermee kan gewezen worden op 2 Kon. 8:4, 5, waar Gehazi in gesprek is met de koning en op 2 Kon. 5:5-8, waar Naäman via de koning van Israël naar Elisa gaat. Maar het verhaal speelt zich in Samaria af, dus het blijft onduidelijk wat deze ‘ofel’ precies is. Andere vertalingen zijn: ‘heuvel’ (HSV, LUV, NV), ‘hoogte’ (LEI, SV) of ‘Ofel’ (met een hoofdletter; WV, NB). De vertaling ‘stadsmuur’ (NBV) suggereert dat Gehazi in of op de stadsmuur woonde (vgl. Rachab in Joz. 2:15). De LXX leest אֹפֶל en vertaalt: καὶ ἦλθον εἰς τὸ σκοτεινόν (‘en zij kwamen in het donker’).↩︎

  13. waarheen en waarheen: in idiomatisch Nederlands: ‘hierheen en daarheen’. Gehazi’s antwoord klinkt nogal onbeleefd, maar hij neemt toch de gesprekscode in acht: hij gebruikt de Oosterse beleefdheidsformule ‘Uw dienaar is’ i.p.v. ‘Ik ben.’ Tevens neemt hij het אָן (‘waarvandaan?’) uit Elisa’s vraag over, en wel dubbel: אָנֶה וָאָנָה. (en voegt er een ה-locale aan toe). De NBV is met ‘Nergens’ niet alleen zwak, maar ook onbeleefder qua stijl dan het Hebreeuws. Alternatieve vertaling: ‘Ergens heen en ergens heen’ of: ‘Ergens en ergens heen’. Vgl. nog 1 Kon. 2:36, 42 en de uitdrukking ‘zo en zo’ (= ‘zus en zo’) in 2 Kon. 5:4.↩︎

  14. Mijn … tegemoet: De meeste vertalingen laten de (al of niet retorische) vraagzin hier al beginnen; volgens mij begint die pas bij ‘Was het tijd (הַעֵת) …?’↩︎

  15. olijfbomen … slavinnen: De laatstgenoemde categorieën geschenken zijn in vv. 22-23 niet aan de orde geweest.↩︎

Scroll naar boven